به گزارش خبرگزاری حوزه، با توجه به اتمام نیم سال اول تحصیلی حوزه‌های علمیه خواهران در سال جاری و برگزاری امتحانات به صورت حضوری در ایام کرونا و همچنین نقل مطالب و درخواست‌های طلاب در برخی رسانه‌ها نسبت به شیوه برگزاری امتحانات، گفت و گویی را با خانم صدیقه افشار، مدیرکل آموزش عمومی حوزه‌های علمیه خواهران داشتیم تا به طور شفاف و دقیق با برخی مسائل مطرح شده و پاسخ آنها آشنا شویم که متن گفت و گو تقدیم علاقه مندان می‌شود.
حوزه‌های علمیه خواهران یکی از مراکز آموزشی، پژوهشی و تربیتی کشور است که توانست در سال ۱۴۰۰ به سمت حضوری شدن کلاس‌ها حرکت کند، در این رابطه مقداری توضیح بفرمائید.
با توجه به بهبود شرایط کشور از لحاظ همه‌گیری بیماری کرونا، مدارس علمیه خواهران از ابتدای آبان ماه سال جاری، بازگشایی شدند و تحصیل طلاب به سمت حضوری شدن پیش رفت و تأکید و توصیه بر انجام واکسیناسیون در کنار مراعات دستورالعمل‌های بهداشتی شرایط را برای این امر فراهم آورد.
عده‌ای از استادان و کادر مدارس نیز جلوتر از طلاب، اقدام به زدن واکسن کردند. البته حضوری شدن با شیب ملایمی پیش رفت و تلاش کردیم به تدریج ضمن کاستن از دروس مجازی، کلاس‌های حضوری را توسعه دهیم.
با وجود اینکه بعضی از دروس به صورت مجازی ارائه شد، چگونه امتحانات کاملاً حضوری برگزار شد؟
حوزه‌های علمیه خواهران، برای تحصیل حضوری یا مجازی، مانند سایر مراکز آموزشی، تابع تصمیمات ستاد کرونا شد و در آستانه فرارسیدن زمان امتحانات، هیچ نقطه‌ای از کشور در وضعیت قرمز و یا نارنجی نبود؛ از این رو هیچگونه منعی برای برگزاری امتحانات به صورت حضوری نداشتیم.
از طرفی هم، به دلیل اینکه در نیمسال‌های قبل، کندی سرعت اینترنت، قطع و وصل‌ها و اشکالات فنی سامانه مدرس، که در دوران کرونا به عنوان بستر آموزش مجازی حوزه‌های علمیه خواهران مورد استفاده بود، برای طلاب در هنگام امتحانات ایجاد اضطراب می‌کرد؛ به علاوه اینکه بعضی طلاب در مناطقی زندگی می‌کنند که دسترسی به اینترنت ندارند یا نسبت به امکانات سخت افزاری و گوشی مشکل داشتند؛ لذا حضوری بودن امتحانات، همه این مشکلات را حل می‌کرد و با تدابیر اتخاذ شده تمامی مدارس علمیه خواهران در نیم سال اول سال تحصیلی جاری موفق شدند که آزمون‌های پایان نیم سال را به شکل حضوری برگزار کنند.
آیا تصمیم مرکز مدیریت برای برگزاری امتحانات به صورت حضوری مورد درخواست مدارس هم بود؟
به طور طبیعی هیچ تصمیمی نیست که مورد توافق همگان باشد. مرکز، طی جلسات هم‌اندیشی با مدیریت‌های استانی و معاونان آموزشی سراسر کشور و نیز مدیران مدارس، با توجه به تمامی جوانب و شرایط کشور، به این تصمیم رسید. در این زمینه قریب به اتفاق مدارس و استادان و مدیریت‌های استانی که ستاد واسط بین مدارس علمیه و مرکز مدیریت هستند، از این تصمیم حمایت کردند. حوزه‌های علمیه خواهران با این اقدام رسماً به نظام آموزش حضوری بازگشت و امیدواریم هرگز بیماری کرونا آنقدر فراگیر نشود که مراکز آموزشی به شرایط بحرانی بازگردند.
چرا مدارس علمیه بیشتر تمایل دارند دروس را به صورت حضوری ارائه دهند؟
صرف نظر از همه مزایایی که در تحصیل حضوری وجود دارد، یک مسئله مهم دیگر هم در حوزه‌ها مطرح است و آن توجه به نقش تربیتی است. حوزه‌ها در کنار تعلیم باید به تربیت طلاب هم اهمیت دهند و این امری است که با حضور در فضای مدرسه و حوزه و انس با اساتید، بهتر تحقق می‌یابد.
دغدغه رهبری معظم، مراجع گرانقدر و سایر مسئولان نسبت به افت آموزش هم بسیار بجاست. در نظام آموزش حوزه، شیوه‌های یادگیری و سنت‌های اصیلی نظیر مباحثه بیشتر با شیوه حضوری، مؤثر و همخوان است. در سایر کشورها، بازگشت به شیوه حضوری، بسیار پیش تر از کشور ما اتفاق افتاده است.
طلاب چطور؟ آیا آنان هم با تحصیل به ویژه امتحان به شکل حضوری موافق هستند؟
این را می‌شود در مورد اکثر طلاب ادعا کرد، نه همه آنان. همزمان با اعلام حضوری شدن امتحانات، شاهد نقطه نظراتی از سوی طلاب بودیم. برخی از طلاب به جهت رعایت حال خانواده خصوصاً فرزندانشان و یا داشتن بیمار در منزل و… تقاضای برگزاری امتحان به صورت مجازی را داشتند که تمهیداتی اندیشیده شد.
نکته دیگر اینکه تعداد بانوان مشغول به تحصیل بیش از ۶۰ هزار نفر هستند و آمار کسانی که علاقه‌مند به امتحان مجازی بودند نسبت به جمعیت عظیم طلاب، بسیار اندک بوده است ولی آنچه برای مسئولان مرکز مهم بوده و هست، صیانت از سطح کیفی تعلیم و تربیت است که در این جهت مصمم بوده و خواهند بود.
آیا این تصمیم، حق بعضی طلاب را تضییع نکرده؟ آنها که درس را کامل گذرانده بودند، حالا حضوری یا مجازی، اما کلاً نتوانستند در امتحان شرکت کنند؟
تلاش بر این بود که با همکاری مدارس و مدیریت‌های استانی، بیماری‌های خاص را استثنا کنیم و طلاب مبتلا به چنین بیماری‌هایی بتوانند به صورت مجازی امتحان دهند. به هر حال قانون که وضع می‌شود، ممکن است نتواند منافع همگان را تأمین کند. مثلاً پشت چراغ قرمز هم که می‌ایستیم عده‌ای ناراضی هستند ممکن است یک بیمار بدحال با تأخیر به بیمارستان برسد، مسافری پروازش را از دست بدهد. اما رعایت قانون به نفع اکثریت است.
مرکز در این نیم سال چند راه برای طلابی که دچار مشکل بودند قرار داده است. به عنوان مثال، برای افرادی که واکسینه نشده و یا در ایام امتحانات دچار بیماری می‌باشند، مکان مجزّا در مدرسه برای آنها در نظر گرفته شده است. امکان ثبت غیبت موجه در امتحان و موکول کردن آن به زمان دیگر برای امتحان مجدد، راه دیگری است که پیش پای طلاب متقاضی قرار داده شد.
برای بیماران خاص که امکان حضور در مدرسه را نداشتند امتحان مجازی پیش بینی شده است؛ امکان مهمان شدن برای امتحانات در نزدیک ترین مدرسه علمیه به محل سکونت هم راه دیگری است. همه اینها در کنار بازگشایی خوابگاه و مهدکودک و تمهیدات بهداشتی لازم مثل فاصله گذاری کافی، ماسک و سایر تجهیزات بهداشتی، شرایط را برای حضور طلاب مهیا می‌کند.
جهت مهم در این تصمیم، این است که اغلب بانوان طلبه بومی هستند یعنی در شهر محل سکونت خود تحصیل می‌کنند مثل دانشجویان دانشگاه‌ها نیستند که چه بسا اغلبشان غیربومی اند و نیازمند استفاده از خوابگاه.
در همین ایام شاهد بارندگی‌های شدید در بعضی استان‌ها بودیم که آب گرفتگی و سیلاب مانع تردد افراد می‌شد. در این موارد مرکز مدیریت چه تدبیری اندیشیده است؟
با هماهنگی‌های انجام شده با مدارس این مناطق، مجاز شدند تا زمان بندی امتحانات داخلی خود را با توجه به شرایط، تغییر دهند. برای امتحانات متمرکز و سراسری، کار به مدیریت‌های استانی سپرده شد که بتوانند امتحان متمرکز استانی داشته و یا امتحان مجدد در شهریور داشته باشند.
زمان شروع کلاس‌های نیم سال دوم در چه تاریخی خواهد بود؟
در صورتی که شرایط کشور مثل اکنون مناسب باشد، ان شاء الله از ۱۷ بهمن دروس حوزه به صورت حضوری آغاز خواهد شد. البته بخشی از دروس که عمدتاً از دروس فرعی می‌باشند، به صورت مجازی ارائه می‌شوند.
